Door: Redactie - 2 mei 2025 |
De kern van het probleem is simpel: de stikstofuitstoot in Nederland is te hoog, met desastreuze gevolgen voor de natuur. Volgens het RIVM is de landbouw verantwoordelijk voor ongeveer 60% van de stikstofneerslag in gevoelige natuurgebieden, terwijl verkeer en industrie ook bijdragen. Deze overbelasting zorgt ervoor dat planten- en diersoorten verdwijnen, terwijl de natuur geen kans krijgt om te herstellen. Tegelijkertijd liggen bouwprojecten stil door strikte vergunningsregels, wat het woningtekort verergert. In 2024 groeide de woningvoorraad met slechts 70.000 woningen, ver onder de behoefte, deels door stikstofbeperkingen.
De recente plannen van de ministeriële commissie beloven weinig verbetering voor het stikstofprobleem. Ze zijn niet concreet, missen voldoende financiering en houden juridisch geen stand, volgens zowel de Landsadvocaat als het Interprovinciaal Overleg. Dit leidt tot een patstelling: de stikstofuitstoot daalt niet genoeg, natuurherstel blijft uit, en ondernemers en woningzoekenden betalen de prijs. Is het niet tijd dat de politiek knopen doorhakt in plaats van de hete aardappel door te schuiven?
Eind 2024 presenteerden VNO-NCW, Natuurmonumenten, Natuur & Milieu en Bouwend Nederland een emissiereductieplan dat wél perspectief biedt. Dit plan pleit voor een samenhangend pakket maatregelen om de stikstofuitstoot drastisch te verlagen. Denk aan innovaties in de landbouw, zoals nieuwe stalsystemen die ammoniakuitstoot met tot wel 35% kunnen verminderen, en investeringen in duurzaam verkeer, zoals fiets en openbaar vervoer. Volgens Milieudefensie kan een focus op kringlooplandbouw en schoner verkeer de stikstofuitstoot met 4 tot 8% verlagen, wat ook de volksgezondheid ten goede komt.
Toch blijft de uitvoering achter. De overheid lijkt te aarzelen om sectoren gelijkelijk verantwoordelijkheid te geven. Waarom krijgt de landbouw bijvoorbeeld meer ruimte om te temporiseren, terwijl de bouwsector direct wordt lamgelegd? Dit gebrek aan balans frustreert niet alleen ondernemers, maar ook natuurbeschermers die zien dat de biodiversiteit verder afneemt. Slechts 13% van het Nederlandse oppervlak is beschermd natuurgebied, ver onder het Europese gemiddelde van 18%.
Niets doen aan stikstofuitstoot is kostbaar. Nederland loopt miljardeninvesteringen mis door stilgelegde projecten, terwijl het woningtekort oploopt en de natuur verder degradeert. Nieuwe rechtszaken zijn al aangekondigd, wat de afhankelijkheid van de rechter als laatste redmiddel onderstreept. Dit is geen duurzame oplossing. De stikstofuitstoot aanpakken vraagt om moedige keuzes: investeren in technologie, boeren ondersteunen bij de transitie naar kringlooplandbouw, en alle sectoren evenredig laten bijdragen.
Het emissiereductieplan biedt een blauwdruk, maar zonder politieke wil blijft het bij woorden. De Tweede Kamer moet nu voorstellen doen die juridisch houdbaar zijn en de stikstofuitstoot daadwerkelijk laten dalen. Alleen zo krijgt Nederland weer lucht – voor de natuur, de bouw en de toekomst.
Dit artikel delen op je eigen website? Geen probleem, dat mag. Meer informatie.
