Door: Redactie - 26 februari 2025 |
De Amerikaanse importheffingen van 25 procent op staal en aluminium, ingesteld door president Trump en van kracht sinds 12 maart, veroorzaken wereldwijde onrust in de staalindustrie. Deze maatregel, bedoeld om de binnenlandse staalproductie te stimuleren, heeft verregaande gevolgen voor de internationale markt. Verschillende landen hebben al tegenmaatregelen genomen of overwegen deze op korte termijn te implementeren. Dit heeft niet alleen invloed op de handel, maar ook op de productiecapaciteit en werkgelegenheid in de wereldwijde staalindustrie.
Binnen de Verenigde Staten worden de importheffingen overwegend positief ontvangen door lokale staalproducenten. Al jaren kampen zij met hevige concurrentie uit het buitenland en lage verkoopprijzen. Door de invoerheffingen hopen Amerikaanse fabrikanten op een groeiende afzetmarkt en het behoud van werkgelegenheid binnen de staalindustrie. Deze industrie sluit naadloos aan bij de ‘America First’-politiek van de regering-Trump, die streeft naar versterking van strategische binnenlandse industrieën.
De maatregelen sorteren nu al effect. De vraag naar Amerikaans staal is gestegen, wat leidt tot een lichte toename van de staalproductie en hogere afzetprijzen. Voor het eerst in lange tijd ligt de capaciteitsbenutting boven de 75 procent, een teken van economisch herstel in de Amerikaanse staalindustrie. Deze ontwikkeling wordt echter overschaduwd door zorgen over stijgende grondstofprijzen en mogelijke tegenmaatregelen van handelspartners.
Naast de importheffingen blokkeert de Amerikaanse regering ook de poging van het Japanse Nippon Steel om een meerderheidsbelang te verwerven in U.S. Steel, de grootste staalproducent van het land. Dit besluit past binnen het beleid om strategische industrieën in eigen handen te houden. President Trump benadrukt dat binnenlandse controle over staalproductie essentieel is voor de nationale veiligheid, gezien het belang van staal voor defensiematerieel en infrastructuur.
China, de grootste staalproducent ter wereld, heeft snel gereageerd op de Amerikaanse invoerheffingen. Het land heeft vergeldingstarieven ingevoerd op Amerikaanse producten, waaronder kolen, vloeibaar aardgas (LNG) en landbouwmachines. Daarnaast heeft China beperkingen opgelegd aan de export van 25 zeldzame metalen, die van strategisch belang zijn voor de elektronica-industrie en defensie.
Chinese staalproducenten voelen de gevolgen van de tariefverhogingen als eerste. Om overaanbod te voorkomen, hebben zij hun productie al teruggeschroefd. Tegelijkertijd richten ze zich meer op binnenlandse infrastructuurprojecten om de staalafzet te stabiliseren. Daarnaast zoekt China naar alternatieve exportmarkten buiten de Verenigde Staten om hun staalindustrie te beschermen, zoals Afrika en andere Aziatische landen. Deze verschuiving in de exportstrategie kan wereldwijd voor veranderende handelsstromen zorgen, wat de concurrentie in andere markten zal verhevigen.
Ook Europa ondervindt de impact van de Amerikaanse importheffingen. Vooral de Duitse en Britse export van warmgewalste staalcoils wordt hard geraakt. Duitsland exporteert jaarlijks ongeveer één miljoen ton warmgewalst staal naar de Verenigde Staten, terwijl het Verenigd Koninkrijk ongeveer 200.000 ton levert. In totaal exporteerde de Europese Unie vorig jaar meer dan 325.000 ton warmgewalste coils naar de VS. Van deze hoeveelheid zou 270.000 ton onder de nieuwe quota vallen, terwijl de rest wordt belast met een heffing van 25 procent.
Naast warmgewalst staal worden ook koudgewalst en verzinkt staal geraakt door de nieuwe maatregelen. Europese staalproducenten vrezen voor verlies van marktaandeel en dalende verkoopprijzen, wat grote zorgen oproept in de staalindustrie. Tegelijkertijd worstelt de Europese staalindustrie al met een afnemende vraag vanuit de auto-industrie, machinebouw en bouwsector. Daar komt bij dat goedkoper Chinees staal de Europese markt overspoelt, wat de concurrentie verder verscherpt.
In reactie hierop overweegt de Europese Unie om invoerheffingen te verhogen op diverse Amerikaanse producten. Deze maatregelen zijn niet alleen bedoeld als vergelding, maar ook om de interne markt te beschermen. Daarnaast worden strengere ‘safeguard’-maatregelen overwogen om de import van goedkoop Chinees staal te beperken. Deze beschermingsmaatregelen zijn noodzakelijk omdat China, door de Amerikaanse heffingen, nog meer zal proberen te exporteren naar Europa en andere alternatieve markten.
De Amerikaanse importheffingen hebben een kettingreactie veroorzaakt in de wereldwijde staalindustrie. Waar Amerikaanse staalproducenten momenteel profiteren van de maatregelen, ervaren buitenlandse producenten juist een toenemende druk op hun export. Veranderende handelsstromen en de zoektocht naar alternatieve markten zullen de mondiale staalhandel verder verschuiven.
In Europa wordt rekening gehouden met een toename van goedkope staalimporten uit China, wat kan leiden tot een prijsdaling en mogelijk verlies van werkgelegenheid in de Europese staalindustrie. Tegelijkertijd zal China proberen zijn positie te versterken in opkomende markten in Afrika en Azië. Deze strategische verschuivingen kunnen voor lange termijn veranderingen zorgen in de wereldwijde staalhandel.
Hoewel de toekomst onzeker blijft, is één ding duidelijk: de mondiale staalindustrie staat aan de vooravond van grote veranderingen. Fabrikanten zullen zich moeten aanpassen aan de veranderende marktomstandigheden en geopolitieke spanningen. Innovatie, strategische samenwerkingen en flexibiliteit worden belangrijker dan ooit om concurrentievoordeel te behouden in deze dynamische staalindustrie.
