Door: Redactie - 5 maart 2025 |
De voorgenomen bezuinigingen van 110 miljoen euro op het openbaar vervoer hebben ingrijpende gevolgen voor de woningbouw, mobiliteit en economie. De bouw van 300.000 woningen dreigt ernstig te vertragen, doordat deze nieuw te realiseren woonwijken afhankelijk zijn van een goed functionerend openbaar vervoersnetwerk. Zonder efficiënte verbindingen met bus, tram, metro en trein worden deze woningen minder aantrekkelijk en dreigt stagnatie in de woningbouwopgave.
De Metropoolregio Rotterdam Den Haag en de Vervoerregio Amsterdam luiden de noodklok. Gemeenten in deze regio’s staan voor een immense bouwopgave: 500.000 nieuwe woningen moeten de komende jaren gerealiseerd worden. Daarvan zijn er 300.000 direct afhankelijk van een goed ov-netwerk. Zonder deze verbindingen wordt het voor bewoners moeilijk om naar werk, school of zorgvoorzieningen te reizen. Dit kan leiden tot leegstand of uitstel van nieuwbouwprojecten. Bezuinigingen op het openbaar vervoer zorgen ervoor dat het kabinet wordt dringend opgeroepen de bezuinigingen te heroverwegen, zodat de geplande woningbouw niet vastloopt.
Niet alleen de woningbouw wordt getroffen door de bezuinigingen, ook de betaalbaarheid en toegankelijkheid van het openbaar vervoer komen in gevaar. De kosten voor metro, tram en bus dreigen met 12% te stijgen, terwijl een aanzienlijk deel van de bevolking nu al moeite heeft om de reiskosten op te brengen. Dit raakt niet alleen forenzen, maar ook studenten, ouderen en mensen met een mobiliteitsbeperking. Zij zijn afhankelijk van een goed en betaalbaar ov-netwerk. Bezuinigingen op het openbaar vervoer zullen resulteren in een verschraling van het aanbod, wat ertoe leidt dat steeds minder mensen gebruikmaken van het openbaar vervoer, waardoor tarieven verder stijgen en de dienstverlening opnieuw onder druk komt te staan.
Het openbaar vervoer is een onmisbare schakel in de economie. Werkgevers en werknemers rekenen op betrouwbare verbindingen om hun dagelijkse verplaatsingen soepel te laten verlopen. Bezuinigingen op het ov leiden ertoe dat forenzen vaker de auto moeten nemen. Dit resulteert in meer files, een hogere CO2-uitstoot en een verslechtering van de luchtkwaliteit. Bovendien nemen stikstofproblemen toe, wat verdere complicaties met zich meebrengt voor de bouwsector. De bezuinigingen op het openbaar vervoer zorgen ervoor dat wanneer het openbaar vervoer niet wordt versterkt, de druk op het wegennet zal blijven toenemen, met alle negatieve economische en ecologische gevolgen van dien.
De financiële positie van de vervoerregio’s is al jarenlang precair. De Brede Doeluitkering (BDU), de belangrijkste financieringsbron voor regionale ov-projecten, is in de afgelopen tien jaar met 15% uitgehold door gebrekkige indexering. Een extra bezuiniging van 10% op deze subsidie betekent een enorme verslechtering van het openbaar vervoer in stedelijke gebieden. De bezuinigingen op het openbaar vervoer heeft als gevolg dat de regio’s Rotterdam Den Haag en Amsterdam voor hun ov-financiering volledig afhankelijk zijn van deze gelden en hebben geen andere inkomstenbronnen om tekorten op te vangen. Dit maakt de situatie des te schrijnender.
De roep om het openbaar vervoer op peil te houden klinkt steeds luider. Inmiddels hebben bijna 40.000 mensen een petitie ondertekend tegen de geplande bezuinigingen. Vervoerregio’s, gemeenten en maatschappelijke organisaties verenigen zich in hun oproep aan het kabinet om deze maatregel terug te draaien. Staatssecretaris Jansen (PVV) wordt aangespoord om vast te houden aan nationale ambities op het gebied van woningbouw, bereikbaarheid en duurzaamheid. Indien de bezuinigingen doorgaan, dreigen grootschalige protesten en verdere politieke druk.
