Door: Redactie - 14 juli 2025 |
In een alarmerend onderzoek van Bauwatch komt naar voren dat de bouwplaats steeds vaker het toneel is van georganiseerde misdaad en diefstal. Van maffiapraktijken tot kleine kruimeldieven: de stijgende prijzen van grondstoffen maken bouwprojecten een aantrekkelijk doelwit.
De bouwsector staat onder druk, en niet alleen door strakke deadlines of hoge kosten. Uit recent onderzoek van Bauwatch blijkt dat criminaliteit op de bouwplaats in het afgelopen jaar flink is toegenomen. Meer dan de helft van de ondervraagde bouwvakkers geeft aan dat diefstal en andere vormen van misdaad een groeiend probleem vormen. Gereedschappen, koper, staal, brandstof en zelfs waterpompen: alles wat waarde heeft, lijkt een doelwit. Directeur Stefan Witte van Bauwatch, dat in Nederland duizenden bouwplaatsen bewaakt, legt uit: “Het gaat om zowel kleine spullen als een boormachine of kruiwagen, als om grotere schades waarbij met hulp van binnenuit bijvoorbeeld een partij staal verdwijnt.”
De stijgende prijzen van grondstoffen spelen hierin een grote rol. Een dure ketel of warmtepomp kan in het criminele circuit direct veel geld opleveren. Volgens Witte heeft vrijwel elk bouwbedrijf te maken met dit probleem. Ruim 60 procent van de ondervraagden zegt zelfs wel eens gestolen goederen aangeboden te krijgen. Dit roept vragen op over hoe wijdverspreid deze praktijken zijn en of de sector voldoende middelen heeft om zich hiertegen te wapenen.
Een zorgwekkende trend die uit het onderzoek naar voren komt, is de toenemende rol van de maffia. Afpersing en het eisen van protectiegeld lijken geen ver-van-mijn-bed-show meer te zijn. Maar liefst 44 procent van de ondervraagden heeft hiermee te maken gehad, en de helft geeft toe hierop in te gaan uit angst voor represailles. Dit legt een pijnlijk dilemma bloot: door te betalen voor zogenaamde bescherming, houden bouwbedrijven de dreiging juist in stand. Tegelijkertijd stromen de gelden direct naar de georganiseerde misdaad, wat de problematiek alleen maar verergert.
Stefan Witte geeft aan verrast te zijn door de omvang van deze afpersingspraktijken. “Ik wist dat bendes uit Zuid- en Oost-Europa actief zijn, maar dat het percentage zo hoog zou zijn, had ik niet verwacht”, zegt hij. Hij pleit voor meer onderzoek naar de specifieke takken van de georganiseerde misdaad die zich op de bouwplaats richten. Zonder duidelijke inzichten blijft het lastig om gerichte maatregelen te nemen. De vraag is of de overheid en de sector zelf voldoende prioriteit geven aan dit groeiende probleem.
De impact van criminaliteit op de bouwplaats gaat veel verder dan alleen gestolen goederen. Een paar jaar geleden werd de directe schade al geschat op zo’n 250 miljoen euro, maar de werkelijke kosten liggen waarschijnlijk nog hoger. Bijna een kwart van de projecten wordt duurder dan begroot door diefstal en aanverwante problemen. Witte wijst op de enorme vertragingskosten die ontstaan wanneer een project stil komt te liggen, bijvoorbeeld door de diefstal van essentieel materiaal zoals staal. “Als de bouw een tot vier weken stilstaat, lopen de kosten al snel in de miljoenen”, aldus de directeur.
Deze financiële last komt vaak neer op de schouders van de bouwbedrijven zelf, die al kampen met krappe marges. Het is een vicieuze cirkel: hogere kosten door criminaliteit leiden tot duurdere projecten, wat de druk op de sector verder vergroot. Een kritische noot is hier op zijn plaats: waarom lijkt er nog zo weinig structurele actie te worden ondernomen om dit probleem aan te pakken? Zijn de belangen van de bouwsector voldoende vertegenwoordigd in het bredere veiligheidsbeleid?
Bauwatch zelf probeert een dam op te werpen tegen de golf van criminaliteit. Wekelijks analyseren zij gemiddeld 700.000 videobeelden via hun meldkamer, ondersteund door kunstmatige intelligentie. Bij verdachte situaties worden insluipers via een luidspreker gewaarschuwd, en als het om potentiële dieven gaat, wordt de politie ingeschakeld. Volgens Witte leidt dit jaarlijks tot de arrestatie van zo’n 300 verdachten. “We zorgen voor een volle gevangenis per jaar”, zegt hij niet zonder trots.
Toch blijft de vraag of technologische oplossingen alleen voldoende zijn. Het aanpakken van georganiseerde misdaad vereist meer dan camera’s en luidsprekers. Het feit dat Bouwend NL het onderwerp niet openlijk bespreekt en doorverwijst naar de politie, zoals in het onderzoek vermeld, suggereert dat er binnen de sector nog een lange weg te gaan is om dit probleem serieus aan te pakken.
Dit artikel delen op je eigen website? Geen probleem, dat mag. Meer informatie.
