Door: Redactie - 13 juni 2025 |
In de Rotterdamse haven staat een nieuw architectonisch hoogtepunt: FENIX, een museum dat met kunst het thema migratie belicht. Dit indrukwekkende project combineert technische precisie met een diepgaande symboliek, maar roept ook vragen op over de haalbaarheid van zulke complexe ontwerpen in historische structuren. Hoe is dit ambitieuze bouwwerk tot stand gekomen en welke uitdagingen moesten worden overwonnen?
Het FENIX museum in Rotterdam is meer dan alleen een gebouw; het is een statement. Ontworpen door MAD Architects, weerspiegelt de opvallende Tornado-constructie de dynamiek van migratie. Twee spiraaltrappen kruisen elkaar en symboliseren ontmoeting en afscheid, een passend thema voor een stad met een rijke havenhistorie. Maar achter deze poëtische vormgeving schuilt een wereld van technische complexiteit. Hoe breng je een modern ontwerp tot leven in een loods uit 1900, die nooit bedoeld was voor zulke zware constructies?
De realisatie van FENIX werd toevertrouwd aan CSM Steelstructures, die in 2019 begon met de bouw van de complexe staalconstructie. Met 2.100 meter gekromde buizen, spiegelend RVS, houten afwerking en dubbelgekromde glaspanelen was dit project een enorme uitdaging. De Tornado-constructie, met zijn grote overspanningen, vroeg om inventieve oplossingen. De architect wilde zo min mogelijk zichtbare ondersteuningen, wat het ontwerp nog lastiger maakte. In samenwerking met IMD Raadgevende Ingenieurs werd gekozen voor een ruimteframestructuur met 3D-gebogen buizen. Projectleider Andreas Vermeeren van CSM Steelstructures legt uit: ‘Zo konden we de overspanningen van de spiraaltrappen waarmaken zonder in te boeten aan stabiliteit.’
Een van de grootste hordes bij FENIX was het combineren van de oude loods met de moderne constructie. De historische structuur was niet berekend op het gewicht en de omvang van de nieuwe elementen. Om dit in goede banen te leiden, werd een volledige pointcloud van de loods gemaakt. Deze digitale weergave bood een gedetailleerd beeld van de bestaande ruimte, wat onmisbaar bleek voor het plannen van de integratie. Projectengineer Robin Hurkmans van CSM Steelstructures vertelt: ‘Met deze techniek konden we de nieuwe constructie perfect afstemmen op de oude betonstructuur, zonder onaangename verrassingen.’
De bouw van FENIX leunde sterk op moderne technologieën zoals BIM-software. Tools als Rhino, Grasshopper, Tekla Structures en Trimble Connect speelden een sleutelrol in het ontwerp- en bouwproces. Met Grasshopper werd de complexe 3D-structuur parametrisch ontworpen, terwijl Tekla Structures hielp bij het uitwerken van productietekeningen en NC-bestanden. Lisa Luys, projectingenieur bij CSM Steelstructures, licht toe: ‘Dit zorgde voor een naadloze afstemming tussen alle bouwpartners en garandeerde dat alles volgens planning werd geleverd.’ Op de bouwplaats zelf bleek Trimble Connect een handig hulpmiddel om het 3D-model te raadplegen en afmetingen te controleren, wat de montage aanzienlijk bespoedigde.
Het uiterlijk van FENIX is net zo doordacht als de constructie zelf. De staalstructuur is bedekt met spiegelend RVS voor een eigentijdse look, terwijl de houten elementen binnenin verwijzen naar de maritieme geschiedenis van Rotterdam. Het dak, met zijn dubbelgekromde glaspanelen, vormt een technisch huzarenstukje vanwege de ingewikkelde geometrie. Deze materiaalkeuzes maken het gebouw niet alleen visueel indrukwekkend, maar onderstrepen ook het verhaal dat het museum wil vertellen. Toch rijst de vraag: wegen de kosten van zulke complexe materialen op tegen de meerwaarde die ze bieden?
Ondanks de vele obstakels bleef de sfeer op de bouwplaats van FENIX positief. Een open communicatie tussen architecten, ingenieurs en bouwers zorgde ervoor dat problemen snel werden opgelost. Hurkmans benoemt hoe belangrijk deze technologie was: ‘Zonder BIM hadden we dit project niet zo efficiënt kunnen uitvoeren. Het hielp ons om alles, van materialen tot de integratie van modellen, perfect te beheren.’ Deze aanpak leidde tot een resultaat waar het hele team trots op is. Vermeeren vat het samen: ‘FENIX is een prachtig voorbeeld van wat we kunnen bereiken met vakmanschap en teamwork.’
Sinds het voorjaar van dit jaar zijn de deuren van het museum geopend, en het gebouw trekt nu al veel bekijks. Maar naast bewondering zijn er ook kritische geluiden. Is het realistisch om zulke ambitieuze ontwerpen te blijven integreren in oude structuren, of vraagt dit teveel van zowel budget als techniek? Voor nu staat FENIX als een indrukwekkend symbool van innovatie in de Rotterdamse haven, een plek waar historie en moderniteit samenkomen – al blijft de discussie over de balans tussen vorm en functie voortduren.
Dit artikel delen op je eigen website? Geen probleem, dat mag. Meer informatie.
