Door: Redactie - 12 december 2025 |
De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft het plan voor een verplichte bouwplaats-ID afgewezen, maar vakbonden en brancheorganisaties laten het hier niet bij zitten. De discussie over een digitaal registratiesysteem voor de bouwsector laait opnieuw op, met felle kritiek op het besluit en de timing ervan.
Minister Mariëlle Paul van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft ruim een maand geleden een streep gezet door het voorstel voor een verplichte bouwplaats-ID. Dit systeem, waarvoor FNV en de Aannemersfederatie (AFNL) al tien jaar pleiten, zou moeten zorgen voor meer overzicht en veiligheid op bouwplaatsen. De minister vindt echter dat de privacy van werkenden te veel wordt geschonden door een verplicht systeem. Volgens haar biedt registratie geen directe oplossing voor problemen zoals oneerlijk werk of onveilige situaties.
De timing van de bekendmaking via een kamerbrief, vlak na de Tweede Kamerverkiezingen, roept vragen op. Hans Crombeen, sectorbestuurder bij FNV Bouw & Wonen, vindt het opvallend. Hij suggereert dat de minister mogelijk hoopte op minder aandacht door het nieuws op dat moment te delen.
De argumenten van de minister vallen niet in goede aarde bij voorstanders. David van Swol, beleidssecretaris bij AFNL, noemt de redenering dat registratie geen garantie biedt voor gekwalificeerd personeel vreemd. Hij vergelijkt het met het afschaffen van een paspoort of rijbewijs, omdat fraude altijd mogelijk is. Volgens hem voelt het als een excuus om het plan niet door te zetten.
Ook de voorgestelde alternatieven, zoals vrijwillige deelname of verplichting via contracten, worden door FNV en AFNL als onwerkbaar gezien. Van Swol wijst op de lange ketens in de bouw, soms met wel honderd partners. Een verplichting in contracten verdwijnt vaak na de eerste schakels uit beeld, zegt hij.
Volgens Crombeen is vrijwillige deelname aan een bouwplaats-ID systeem onzin. Wie de regels niet wil volgen, sluit zich simpelweg niet aan. Een verplicht systeem is volgens hem de enige manier om problemen zoals schijnzelfstandigheid en uitbuiting aan te pakken. Zonder wettelijke basis blijft de sector met lege handen staan, ondanks eerdere pogingen om dit via de cao te regelen.
De teleurstelling is groot, niet alleen door het afwijzen van de bouwplaats-ID, maar ook door het gebrek aan overleg. FNV, AFNL en CNV hebben een brief gestuurd aan de minister en de commissie voor Sociale Zaken, waarin ze hun standpunt nogmaals toelichten. Ze verwijten het ministerie dat het geen gehoor geeft aan oproepen voor dialoog met sociale partners.
De minister noemt privacy een belangrijke reden om het systeem niet verplicht te stellen. Voorstanders vinden dit echter een zwak argument. Een Europees onderzoek, het SIDE-CIC-onderzoek, toont aan dat in andere landen vergelijkbare systemen wel mogelijk zijn zonder de AVG-regels te schenden. Van de achttien onderzochte systemen hebben er twaalf een wettelijke basis.
Crombeen snapt niet waarom dit in Nederland dan niet zou kunnen. Hij wijst erop dat bouwers nu al commerciële systemen gebruiken, wat ook geen privacyproblemen lijkt op te leveren. Het verschil in systemen per hoofdaannemer maakt het voor onderaannemers alleen maar ingewikkelder.
Een ander probleem dat de sector aankaart, is het ontbreken van goede informatie. Van Swol benadrukt dat er nu alleen schattingen zijn en geen harde cijfers. Verschillende instanties hanteren andere getallen over lonen, pensioenen en kwalificaties. Een systeem zoals de bouwplaats-ID zou eindelijk overzicht kunnen bieden, zodat duidelijk wordt waar de knelpunten zitten.
Volgens de sociale partners helpt registratie om zichtbaarheid te creëren. Het verzamelen van gegevens is al een stap vooruit, ook als het niet direct alle problemen oplost. Ze blijven pleiten voor een verplicht systeem om de positie van werkenden te versterken en risico’s in de keten te beperken.
De brief van FNV, CNV en AFNL aan de minister maakt duidelijk dat de sector niet opgeeft. Ze wijzen op de voordelen van een bouwplaats-ID, zoals minder administratieve lasten voor werkgevers en betere arbeidsvoorwaarden. Voor werknemers zou het systeem meer zekerheid bieden over hun rechten en plichten op de werkplek.
De strijd voor een verplicht registratiesysteem gaat dus verder. De sociale partners hopen dat de minister alsnog overstag gaat en de wettelijke basis biedt die nodig is om de bouwsector veiliger en eerlijker te maken.
Dit artikel delen op je eigen website? Geen probleem, dat mag. Meer informatie.
