Door: Redactie - 5 september 2025 |
In de zoektocht naar oplossingen voor de woningcrisis springt optoppen eruit als een veelbelovende strategie. Steeds meer steden kampen met ruimtegebrek, terwijl de vraag naar betaalbare huizen alleen maar groeit. Een recente analyse van ABN AMRO toont echter dat slechts 7 procent van het potentieel voor optoppen wordt benut.
Het concept van optoppen klinkt simpel: voeg extra verdiepingen toe aan bestaande gebouwen om meer woonruimte te creëren. Toch blijft de uitvoering achter. Gemeenten hanteren vaak strenge parkeernormen die lastig in te passen zijn bij oudere bebouwing. Daarnaast zorgen trage vergunningstrajecten en een gebrek aan ervaring bij lokale overheden voor vertraging. Dit remt de vooruitgang, ondanks de duidelijke voordelen op technisch en ruimtelijk vlak.
Een ander struikelblok is het ontbreken van schaal. Standaardisatie van bouwconcepten kan kosten verlagen en bouwtijd verkorten, maar woningcorporaties starten zelden meerdere projecten tegelijk. Onbekendheid met juridische en sociale aspecten speelt hierbij een grote rol. Het gevolg? Het potentieel blijft grotendeels onbenut.
Op technisch vlak biedt optoppen slimme mogelijkheden. Denk aan modulaire bouwmethodes die bestaande structuren versterken zonder ingrijpende verbouwingen. Toch is technologie alleen niet genoeg. Het proces rondom vergunningen, bewonersoverleg en uitvoeringsplannen moet beter gestroomlijnd worden. Ontwikkelende bouwers en conceptaanbieders kunnen hier een verschil maken door corporaties te ontzorgen.
Leontien de Waal, sectorbanker Bouw bij ABN AMRO: “Standaardisatie helpt om procedures te versnellen, maar de proceskant blijft een uitdaging. Het betrekken van bewoners en het creëren van draagvlak zijn net zo belangrijk.” Dit onderstreept dat niet alleen techniek, maar ook organisatie de sleutel vormt.
De cijfers spreken boekdelen. Tot 2030 worden slechts 4.805 woningen verwacht via optoppen door woningcorporaties, een fractie van wat mogelijk is. Tussen 2022 en 2024 vonden de meeste realisaties plaats, maar de kloof tussen potentie en praktijk blijft groot. Dit vraagt om een andere aanpak, waarbij snelheid en schaal voorop staan. Hoe kunnen bouwers en overheden dit gat dichten?
Het rapport “Optoppen: van belofte naar praktijk” biedt inzicht in de huidige stand van zaken. Het laat zien dat stedelijke gebieden de meeste kansen bieden, maar dat actie nodig is om deze te grijpen.
Om optoppen een boost te geven, zijn concrete maatregelen nodig. Het versnellen van vergunningverlening via snellere BOPA-routes is een eerste stap. Daarnaast helpt een uniforme goedkeuringsaanpak voor standaard optopmodellen om onzekerheid weg te nemen. Financiële prikkels, zoals subsidies bij clusterontwikkeling, kunnen schaal stimuleren. Innovatieve financiering, gekoppeld aan zorg- of leefbaarheidsbudgetten, biedt ook kansen.
Deze maatregelen maken het werk van corporaties en bouwers makkelijker. Ze verminderen administratieve rompslomp en verhogen de slagkracht. Zo transformeert optoppen van een niche-idee naar een structurele oplossing voor woningbouw in steden.
De voordelen van optoppen gaan verder dan alleen extra woningen. Het is een grondbesparende methode die bestaande gebouwen verduurzaamt en de leefbaarheid in wijken verbetert. Bovendien zijn de milieuprestaties overtuigend in vergelijking met traditionele nieuwbouw. Claire van Staaij, sectorbanker Vastgoed: “Met procesinnovatie en bestuurlijk lef kan dit een concurrerende optie worden.”
Stedelijke gebieden kunnen zo profiteren van een snelle en duurzame aanpak. Het upgraden van publieke ruimtes en voorzieningen gaat hand in hand met deze methode. Dit maakt het een aantrekkelijke keuze voor de lange termijn.
De bouwsector staat voor een enorme opgave, en optoppen kan een sleutelrol spelen. Het vraagt om samenwerking tussen overheden, corporaties en bouwbedrijven om processen te optimaliseren. Technologie en innovatie helpen om bestaande structuren efficiënter te benutten. Tegelijkertijd biedt het kansen om personeelstekorten en materiaalkosten te beheersen door slimme bouwmethodes.
Dit artikel delen op je eigen website? Geen probleem, dat mag. Meer informatie.
