Door: Redactie - 18 december 2025 |
Vanaf 2026 krijgen maatschappelijke projecten voorrang op netaansluitingen, maar woningbouw bungelt onderaan de prioriteitenlijst van de ACM. Dit zorgt voor groeiende zorgen bij gemeenten en bouwers, die vrezen voor vertragingen in de toch al moeizame woningbouwproductie.
De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft onlangs een nieuw codebesluit gepubliceerd dat vanaf 1 januari 2026 van kracht wordt. In dit besluit krijgen projecten met een maatschappelijk belang voorrang op netaansluitingen in gebieden waar het stroomnet overbelast is. Hoewel woningbouw onder deze maatschappelijke functies valt, staat het op een lage plek in de prioriteitenlijst. Projecten die direct congestie verminderen, zoals bepaalde energie-initiatieven, krijgen de hoogste voorkeur. Daarna volgen sectoren die bijdragen aan veiligheid, zoals ziekenhuizen en politie.
Op de prioriteitenlijst van de ACM komen basisbehoeften, waaronder woningbouw, pas als laatste aan bod. Dit betekent dat onderwijs, openbaar vervoer en warmtevoorziening vaak voorrang krijgen boven nieuwe woonprojecten. Bovendien vervalt per 1 juli 2026 het onderscheid tussen groot- en kleinverbruikers. Tot nu toe werd standaard capaciteit gereserveerd voor kleinverbruik, wat woningbouw ten goede kwam. Dit voordeel verdwijnt nu volledig.
De gevolgen hiervan zijn direct voelbaar. Grote steden zoals Utrecht en Amsterdam hebben al in 2025 hun zorgen geuit over de impact op de bouw van 160.000 woningen. Wethouders schreven hierover een brief aan minister Sophie Hermans, waarin ze waarschuwden voor stagnatie van projecten.
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) deelt deze zorgen over de prioriteitenlijst. Volgens hen leidt de lage positie van woningbouw tot vertragingen, omdat projecten niet langer automatisch capaciteit krijgen toegewezen. Gemeenten komen nu op een wachtlijst bij netbeheerders, wat extra administratieve lasten met zich meebrengt. Ook financiële risico’s liggen op de loer, iets wat kleinere overheden zwaar kan treffen.
Bouwend Nederland, de brancheorganisatie voor de bouwsector, noemt de beslissing van de ACM onbegrijpelijk. Ze wijzen erop dat nieuwbouw vaak helpt om congestie op het net te verminderen. Toch krijgt woningbouw geen hogere plek op de prioriteitenlijst, wat volgens hen botst met de dringende behoefte aan nieuwe huizen in Nederland.
De mogelijkheid om aanvragen eerder in te dienen, zoals het nieuwe kader toestaat, biedt volgens betrokken partijen weinig soelaas. Het proces wordt complexer en de onzekerheid over aansluitingen blijft groot. Bouwprojecten riskeren stil te vallen na 1 juli 2026, wanneer de overgangsperiode eindigt en woningen in de wachtrij belanden voor het overvolle stroomnet.
De woningnood in Nederland is een groeiend probleem, en de lage positie op de prioriteitenlijst van de ACM maakt het er niet makkelijker op. Gemeenten en bouwers pleiten voor een heroverweging van deze rangorde. Ze hopen dat woningbouw in de toekomst een prominentere plek krijgt, om zo de achterstand in de woningmarkt niet verder te laten oplopen. Voor nu blijft de onzekerheid overheersen.
Dit artikel delen op je eigen website? Geen probleem, dat mag. Meer informatie.
