Door: ErikAdmin - 28 november 2025 |
Bij het Stumico-event ‘Human in the Loop’ stond de vraag centraal: hoe zorgen we ervoor dat de mens niet buitenspel komt te staan doordat AI en co-bots steeds meer taken overnemen? AI en co-bots zijn transformerende technologieën waarvan we het potentieel nog niet volledig kunnen inschatten. Tijdens de gepresenteerde ervaringen met toepassingen van AI en co-bots in de bouw- en infrasector, werd duidelijk dat ze net als andere technologieën de meeste waarde toevoegen in samenwerking met mensen. Kortom, we worden voorlopig nog niet overbodig!
Joshiya Mitsunaga van Hi Collective, gespecialiseerd in het versterken van menselijke expertise met AI, begon met een uitleg over hybride intelligentie. Dat is een manier van werken waarin AI mensen ondersteunt en versterkt, in plaats van vervangt. Met een aantal quizvragen peilde hij de verwachtingen, ervaringen en zorgen bij alle aanwezige Stumico-leden. Dat leverde herkenbare inzichten op: waar sommige mensen kansen zien, denken anderen aan de mogelijke obstakels.
Mitsunaga plaatste AI in een rijtje van disruptieve technologieën die onze samenleving ingrijpend hebben veranderd: elektriciteit, internet… en nu AI. Ook vergeleek hij de ontwikkeling van AI met de ontwikkeling van het internet. In tegenstelling tot eerdere technologieën beïnvloedt AI echter direct het vakmanschap van mensen. Schrijven, ontwerpen, analyseren, vaardigheden die we als typisch menselijk beschouwen, zijn door de komst van AI gedeeld terrein geworden.
Tijdens deze interactieve sessie werd duidelijk dat het succes van AI niet alleen in algoritmes zit, maar ook in de organisatiecultuur. Mitsunaga wees op het feit dat 80% van de AI-experimenten mislukken en 95% van de generatieve AI-implementaties geen meetbaar resultaat opleveren om redenen die níét technologisch zijn. De drie belangrijkste faaloorzaken zijn volgens hem:
Om het belang van hybride intelligentie te benadrukken werd de zelfdeterminatietheorie er nog bij gehaald, waarin autonomie, verbondenheid en competentie de voorwaarden zijn voor werkgeluk. Volgens Mitsunaga moeten AI-toepassingen aansluiten bij deze menselijke behoeften. Human in the loop is geen ‘compliance dingetje’, maar een belangrijke voorwaarde voor succes met AI.
Nadat de mindset over AI was verkend, vertaalden Mirko Pap en Roald Luchtenberg van Dura Vermeer het event thema naar de bouw- en infrapraktijk. Bij hun werkgever worden voortdurend technieken verkend die processen slimmer en veiliger kunnen maken. Daar hebben ze eveneens ervaren: de grootste uitdaging ligt niet bij de technologie, maar binnen de organisatie. Technologie verandert volgens Martec‘s Law exponentieel en organisaties logaritmisch.
Een voorbeeld uit het programma ‘De AI versnelling‘, maakte de ervaringen inzichtelijk. In 2026 wil Dura Vermeer een aantal quick-wins gerealiseerd hebben, onder andere door AI te gebruiken voor het terugzoeken van informatie uit eerdere projecten. Dat lijkt een eenvoudige toepassing, maar is in de praktijk een complex web van datakwaliteit, processen, eigenaarschap en verwachtingen. AI gebruiken in de bouw- en infrasector vereist veel afstemming, bijschaven en documenteren.
De Dura Vermeer-presentatie was een interactieve sessie over: wat betekent ‘human on the loop’ eigenlijk als processen steeds verder worden geautomatiseerd? Hoe leg je vast wat je leert en hoe zorg je ervoor dat oplossingen goed landen in een drukke projectorganisatie? Mensen kunnen zich maar moeilijk losmaken van hun projecten en AI is nog vrij onbekend, waardoor ook vaardigheden ontbreken. Tenslotte is voor succesvolle AI-toepassingen goede kwaliteit data onontbeerlijk.
Als voorlaatste spreker deelde Jelle Overtoom van Ropax zijn ervaringen met het ontwikkelen en eerste toepassingen van een metselrobot. Daarbij werd duidelijk dat een bouwplaats tot de meest uitdagende omgevingen voor automatisering behoort. Het terrein varieert elke keer, tekeningen wijken af van de werkelijkheid en er zijn veel logistieke afhankelijkheden. Dat vraagt niet alleen om technische oplossingen, maar om bouwteams die bereid zijn anders te plannen en te werken.
Overtoom vertelde ook dat een hybride aanpak, waarbij een metselaar samenwerkt met de robot, momenteel het beste resultaat oplevert. In enkele projecten is zowel door de robots als handmatig gemetseld, met nauwelijks zichtbaar kwaliteitsverschil. Robotica is een innovatieve technologie die mensen aanvult, waarbij voorbereiding en afstemming cruciaal zijn. De metselaar verdwijnt nog niet, maar krijgt er een robotcollega bij, als de organisatie en het project daarvoor klaar zijn.
De laatste Stumico-bijeenkomst van 2025 eindigde met een verrassingsactiviteit: een introductie in de wereld van de Rubik’s Cube en er zelf mee aan de slag gaan. Na een uiteenzetting over de Hongaarse bedenker, Chinese varianten en internationale speedcubingwedstrijden, kreeg iedereen een eigen kubus. Met de beginnersmethode op het scherm gepresenteerd en praktijkbegeleiding door twee experts, gingen alle deelnemers zelf aan de slag. Een ludieke en uitdagende afsluiter die iedereen op de proef stelde én met een puzzel naar huis liet gaan.
Dit artikel delen op je eigen website? Geen probleem, dat mag. Meer informatie.
