Door: Redactie - 16 oktober 2025 |
De bouwsector ondergaat een opvallende verandering door de strengere controles Belastingdienst op schijnzelfstandigheid. Waar het aantal zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) in de bouw de afgelopen jaren vaak groeide, zien we nu een daling. Tegelijkertijd stijgt het aantal werknemers en uitzendkrachten. Wat zit hierachter? Een recente studie van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) biedt inzicht in deze ontwikkeling, die vooral lijkt te worden gedreven door de aangekondigde handhaving van de Wet DBA.
Volgens het EIB is het aantal zelfstandigen in de bouw in 2025 met zo’n 4.000 arbeidsjaren gedaald. Dit staat in schril contrast met de groei die de sector de afgelopen tien jaar zag. Alleen in 2020 was er een uitzondering op deze trend. De afname lijkt direct verband te houden met de strengere regels en controles Belastingdienst rondom schijnzelfstandigheid. Veel zzp’ers kiezen ervoor om in loondienst te gaan bij hun voormalige opdrachtgevers.
Deze verschuiving verklaart ook de toename van werknemers en uitzendkrachten in de sector. Een enquête onder bouw- en infrabedrijven, gecombineerd met gesprekken met uitzendbureaus, bevestigt dit beeld. Bedrijven lijken voorzichtiger te worden door de dreiging van naheffingen en correcties op loonbelasting.
Sinds 1 januari 2025 is het handhavingsmoratorium op de Wet DBA afgeschaft. Dit betekent dat de controles Belastingdienst weer volledig van kracht zijn. In dit overgangsjaar worden nog geen zware boetes opgelegd, mits bedrijven aantonen dat ze stappen zetten tegen schijnzelfstandigheid. Toch voelen veel ondernemingen de druk om hun personeelsbeleid aan te passen.
Het EIB verwacht dat de daling van het aantal zelfstandigen een tijdelijk effect is. Voor de komende jaren voorspellen ze een lichte groei, maar lang niet zo sterk als voorheen. De mate van handhaving zal bepalen hoe bedrijven omgaan met de inhuur van zzp’ers.
Als de handhaving door de Belastingdienst beperkt blijft, zoals het EIB verwacht, zullen bedrijven waarschijnlijk weer sneller zzp’ers inhuren. Ook voor werkenden kan het aantrekkelijker worden om als zelfstandige aan de slag te gaan. Dit hangt sterk af van hoe streng de regels in de praktijk worden nageleefd.
Opvallend is dat de bouwsector nog altijd kampt met een grote behoefte aan arbeidskrachten. Het EIB schat dat de komende jaren zo’n 75.000 nieuwe voltijdse krachten nodig zijn. Hiervan kunnen 50.000 via opleidingen worden aangetrokken, maar de overige 25.000 moeten op andere manieren worden gevonden.
De strengere regels hebben ook impact op buitenlandse arbeidskrachten in de bouw. Het aantal buitenlandse vaklieden is in 2024 en 2025 met ongeveer 3.000 gedaald, tot 72.000 in 2025. Vooral buitenlandse zzp’ers lijken minder vaak voor de Nederlandse markt te kiezen. Dit kan deels te maken hebben met de productiedaling in 2024, maar ook de aangekondigde controles Belastingdienst spelen een rol.
Deze ontwikkeling kan problemen opleveren voor de sector. De internationale vraag naar vakkrachten is hoog, en strengere handhaving kan Nederland minder aantrekkelijk maken. Dit terwijl de spanning op de arbeidsmarkt in de bouw de komende jaren groot blijft.
De toekomst van de bouwsector hangt sterk af van hoe de handhaving zich ontwikkelt. Bedrijven en zelfstandigen houden de situatie nauwlettend in de gaten. Voorlopig lijkt de impact van de controles Belastingdienst een rem te zetten op de groei van zelfstandigen, maar de langetermijneffecten zijn nog onzeker. Meer duidelijkheid over de handhaving zal de komende jaren richting geven aan de arbeidsmarkt in de bouw.
Dit artikel delen op je eigen website? Geen probleem, dat mag. Meer informatie.
